Uefi Nedir?
Uefi Nedir?
Uefi nedir? Sorusu teknoloji ile yakından ilgilenen bireylerin cevabını en çok araştırdığı soruların en başında gelmektedir. UEFI, Intel tarafından geliştirilen orijinal Genişletilebilir Ürün Yazılımı Arayüzünün bir uzantısıdır. Şirket, talihsiz Itanium sunucu işlemcileri serisini piyasaya sürdüğünde, Intel bu yeni donanım ve yazılım arayüz sistemini geliştirdi. Gelişmiş mimarileri ve mevcut BIOS sistemlerinin sınırlamaları nedeniyle mühendisler, donanımı işletim sistemine aktarmak için daha fazla esneklik sağlayacak yeni bir yöntem geliştirdiler. Itanium büyük bir başarı olmadığı için EFI standartları da uzun yıllar kaldı.
Açılımı Unified Extensible Firmware Interface olan Uefi, bir bilgisayarın temel görevlerini yerine getiren ve bir yazılım olan Bios’un günümüz teknolojisine uygun olarak geliştirilmiş haline verilen isim olmaktadır. Bilgisayarların en önemli parçalarından biri olan Uefi;
- Bilgisayarların açılıp, kapanmasını
- Bilgisayarlarda yer alan donanımların birbirleriyle olan iletişimini sağlamasına
- Bu donanımların çalışması için gerekli olan frekans değerlerini ve saat hızlarını kontrol altında tutan bir yazılımdır.
Bilgisayarlarda bulunan Uefi’nin anlamı; Birleşik Genişletilebilir Ürün Yazılımı Arayüzü olup, Uefi sistemde var olan belleklere erişebilme imkânı da tanımaktadır. Bu bağlamda Uefi tek başına bir işletim sistem olmasa da, tıpkı işletim sistemleri gibi işe yarama özellikleri olduğu görülmektedir. Bios’un daha gelişmiş hali olan Uefi, bilgisayarda bulunan donanımların birbirleri ile uyum içinde ve daha hızlı çalışmasını sağlamaktadır.
Uefi Kurulum Nedir?
Uefi kurulum nedir? Sorusunun cevabına istinaden; bilgisayar açıldığı zaman işlemciye diğer donanımları tanıtmaya yarayan Uefi’nin kurulumu da oldukça kolay olmaktadır. Uefi Windows işletim sistemlerinde kurulum modunda kurulabilmektedir.
Uefi’yi bilgisayara kurabilmek için ilk olarak bilgisayara bir kurulum medyası takmak gerekmektedir. Bundan sonra kurulum medyasında yer alan boot seçeneklerinden Uefi seçilerek kurulum başlatılmaktadır. Kurulum sırasında otomatik olan gelen adımlar takip edilerek, Uefi kurulumu tamamlanmaktadır.
Windows işletim sisteminde Uefi ekranına girme oldukça kolay olup, bazı adımları takip etmek yeterli olmaktadır. Uefi ekranına girilerek bilgisayar donanımında yer alan bazı alanların ayarlamaları yapılabilmektedir. Uefi ekranına girmek için sırasıyla yapılması gerekenler şunlar olmaktadır;
- Başlat menüsünden Ayarlar kısmını girilir.
- Ayarlar menüsünden Güncelleme ve Güvenlik sekmesine tıklanır.
- Solda yer alan Kurtarma menüsüne girilir.
- Kurtarma menüsünde yer alan yeniden başlat sekmesine tıklanır.
- Sorun gider sekmesine tıklanır
- Gelişmiş seçenekler bölümüne giriş yapılır.
- Uefi Donanım Yazılımı seçeneğine tıklanır.
- Yeniden başlat tuşuna basılarak, Uefi ekranına ulaşılmış olur.
Bilgisayarlarda Uefi kullanımının bir takım avantajları bulunmaktadır. Öncelikle bilgisayar sistemlerinde yer alan hazırda beklet ve uyku gibi modların çok hızlı bir biçimde çalışmasını sağlamaktadır. Uefi olmayan bilgisayar sistemlerinde, uyku ya da hazırda beklet modlarının açılıp kapanma süreleri, bilgisayarlar sanki yeni açılıyormuş gibi uzun sürelerde gerçekleşmektedir. Uefi bu süreleri en aza indirip, bu modların hızlı çalışmasında büyük rol oynamaktadır.
Uefi’nin en büyük avantajlarından bir diğeri de 64 bit yapı ile 2 TB desteği olmaktadır. Böylelikle verilerin dağınık olarak bilgisayarda yer alması önlenmiş olmaktadır. Uefi, 2 TB üstü verileri adresleme özelliğine sahip olduğu için 2 TB’tan oluşan disklerinin bölünmesine gerek kalmadan, tek parça kullanımını sağlamaktadır. Buna bağlı olarak 64 bit özelliği sayesinde bilgisayar işletim sistemlerinin daha çok Ram miktarını yönetir hale gelmesine yardımcı olmaktadır.
Uefi Secure Boot özelliği
Uefi Secure Boot özelliği sayesinde bilgisayar sistemlerinde büyük bir güvenlik sağlanabilmektedir. Bu nedenle Uefi’de yer alan Secure Boot özelliği çok önemli olmaktadır. Secure Boot özelliği Uefi’nin sadece yazılımda yetkili olan işletim sistemine cevap vermesine olanak tanımaktadır. Bu sistemin çalışma özelliği ise işletim sisteminde yer alan bir şifrenin, Uefi de yer alan şifre ile eşleşmesi olmaktadır.
Secure Boot özelliği Windows işletim sistemlerine sahip olan masaüstü bilgisayarlarda, tabletlerde ve dizüstü bilgisayarlarda bulunmaktadır. Secure Boot özelliği kullanılmak istenilmediği zamanlarda kapatılabilmektir. Aynı zamanda Secure Boot özelliğinin açık olması bilgisayarda yapılan hiç bir işlemi engellememektedir.
Secure Boot, Uefi ile birlikte masaüstü ve dizüstü bilgisayarlarda anahtarları üreticiler tarafından ana karta entegre edilmekte olup, olmayan bilgisayarlarda ise Secure Boot manuel olarak da kurulabilmektedir. Manuel kurulumda ise verilen Seucure Boot anahtarını aktif hale getirmek yeterli olmaktadır.
Uefi’ye bağlı olan Secure Boot kullanımının birçok faydası bulunmakta olup, ev ve iş yerlerinde kullanılan bilgisayarlarda güvenlik açısından birçok avantaj sağlamaktadır. Secure Boot sayesinde 3.şahısların bilgisayara illegal yollarla girerek kişisel bilgileri çalması kolaylıkla önlenebilmektedir.
Uefi’de bulunan Secure Boot ile kendisine tanıtılan işletim sistemi dışında gelen Boot işlemlerinin yapılmasına izin verilmemektedir.
Böylelikle HDD’den Boot etme yoluyla kişisel bilgileri çalmak isteyen kötü yazılımlara ve müdahalelere karşı bilgisayarı korumaktadır.
Aynı zamanda Secure Boot, Malware ve Trojan gibi benzeri virüslere karşı da bilgisayarlarda adeta bir koruma kalkanı görevi görmektedir. Özellikle evde kullanılan bilgisayarlarda meydana gelen virüs bulaşma olayları, Secure Boot özelliği ile kolaylıkla engellenebilmektedir. Secure Boot’un sadece kendisine tanımlanan Boot seçeneği ile işlem yapması söz konusu olduğu için bilgisayar içine sızan ya da sızdırılan virüslerin herhangi bir Boot işlemi yapması böylelikle engellenmektedir.
Uefi Csm Nedir?
Uefi Csm nedir? Sorusu, Uefi kurmak isteyen bilgisayar kullanıcılarının cevabını en çok merak ettiği sorulardan biri olmaktadır. Csm anlam olarak Compatiblity Support Module yani Uyumluluk Destek Modülü olmaktadır. Eski bir işletim sistemine sahip olan bilgisayarlarda ya da anakartın Uefi’yi desteklenmediği durumlarda, bilgisayarlara Uefi kurulumu esnasında Uefi With Csm seçeneğinin seçilmesi gerekmektedir. Uefi ile Uefi Csm arasında performans olarak hiç bir fark bulunmaktadır.
İçindekiler